Op het AVS-congres was het fantastisch om eens met ‘ons hele bedrijf’ rond te lopen. Tijdens de lunch reflecteerde ik met Andrea en Wendy op de momenten waarop wij belangrijke besluiten namen in ons ondernemerschap. Dat leverde nieuwe inzichten op in hoe het nemen van besluiten je verder helpt en welke rol spanning daarin speelt.

Hoe de spanning opgevoerd wordt
Want spannende besluiten waren het: de keuze om voor jezelf te beginnen, om te gaan investeren in een hele dure opleiding en om anderen aan te laten sluiten bij je bedrijf. Opvallend daarbij was dat de spanning vooral hoog bleek in de periode voordat je het besluit neemt. Je bent aan het wikken en wegen. Aan de ene kant staat het verlangen van wat je graag zou willen bereiken. Dat geeft een leuke verwachtingsvolle spanning. Hoe zou het zijn als…? Aan de andere kant staat de onzekerheid en de ‘ja, maars’. “Ja, maar het kost wel heel veel geld.”, “Ja, maar wat als het niet lukt?” Aan de ene kant voedt dat de spanning over datgene wat je ‘eng’ vindt aan je besluit. Aan de andere kant is het een teken dat het blijkbaar een heel belangrijk punt is. Hoe spannender het besluit, hoe groter de impact op je leven.

Wat er gebeurt als je de knoop doorhakt
De meest bijzonder ontdekking in onze reflectie is wat er gebeurt als je eenmaal de knoop hebt doorgehakt. Dan valt juist heel veel (nare) spanning weg. Door tegen je droom volmondig “Ja” te zeggen, gooi je andere deuren dicht en dat werkt zeer bevrijdend. Keuzes maken geeft je focus. Het geeft richting aan je verlangen en maakt dat je de energie die je erin steekt zeer effectief benut. Tegelijkertijd biedt het nieuwe perspectieven en dienen nieuwe mogelijkheden zich aan. Voor iedere ‘maar’ komt er een oplossing en onvermoede kansen dienen zich aan. En die komen er alleen als je het besluit hebt genomen. Voor die tijd waren ze nog niet in beeld. Dus daarom: wik niet langer; hak die knoop door! Ga ervoor. Zelfs de situatie waar je afscheid van wilt nemen wordt daardoor weer hanteerbaar. Zo vertelde een schoolleider van een leerkracht die besloten heeft om volgend jaar op het vmbo les te gaan geven. Sinds zij dat besluit heeft genomen, staat zij met flow voor de klas, want zij heeft weer perspectief. Een andere schoolleider die besloten heeft om naar een andere school op zoek te gaan, is met veel plezier bezig om een mooie erfenis achter te laten in processen die eerst nog als moeizaam ervaren werden.

DARN! Daar kan je anderen mee helpen!
Voor leerkrachten en docenten is het vaak spannend om een andere stap in hun loopbaan te nemen. Dat begint al bij het overwegen van een overstap naar een andere school, laat staan dat je verandert van type onderwijs of zelfs een totaal andere draai aan je carrière geeft. Zelfs als het plezier in het werk is afgenomen, of je heimelijk moet toegeven dat je het werk niet meer aankunt, dan nog voelt het soms veiliger om vast te houden aan wat je hebt. En daar kaan je als waarderend leider wat aan doen. Aan de ene kant kun je het verlangen (Desire) versterken. “Stel je voor dat…” en “Hoe zou het voor je zijn als…”, “Wat zou je daar geweldig aan vinden?”. Vervolgens kan je het vertrouwen versterken in de eigen mogelijkheden (Ability): “Waar kan je bij jezelf op vertrouwen dat het je gaat lukken?” “En wat nog meer?” Je kan de voordelen (Reasons) onderzoeken: “Wat gaat het je opleveren als je deze stap zet?” “En wat nog meer?” Tenslotte kan je de noodzaak (Need) verkennen om daadwerkelijk beweging te creëren. “Wat gaat er gebeuren als je niets doet?” “Wat is het nadeel van de huidige situatie?” “Hoe belangrijk is verandering voor je?” DARN is het ezelsbruggetje daarbij. Als iemand op al die vier punten ‘Ja’ zegt, wordt de knoop doorgehakt.

En je kan helpen met de keuzes die jij maakt
Wat mensen vaak tegenhoudt om de stap te zetten, is de angst dat het niet wordt wat men ervan hoopt. Wat als het mislukt? Wat als ik straks zonder werk zit en de hypotheek niet kan betalen? Blijkbaar willen wij graag voorbereid zijn op mislukking. Daar kan je als waarderend leider een rol in spelen door veiligheid te bieden. Veel mensen hebben bijvoorbeeld de stap gewaagd omdat zij van hun werkgever een terugkeergarantie kregen. Dat werkt als een verzekering: je bent gedekt als het misgaat, doch de kans dat het misgaat blijkt gering te zijn. Een andere manier die goed werkt, is detachering. Als je mensen vanuit de organisatie detacheert naar de werkplek waar hun loopbaanwens naar uitgaat, dan is de stap om daar daadwerkelijk in dienst te treden en nieuwe zekerheden te vinden vaak binnen een half jaar gemaakt. En als mensen echt de stap niet durven zetten, dan kan het zelfs helpen als jij eerst keuzes voor hen maakt. Als jij bepaalde deuren sluit, gaan dergelijke mensen pas kijken naar nieuwe mogelijkheden. Dat is wel iets om mensen op te wijzen: als je keuzes uitstelt, dan komt er een moment dat ze voor je gemaakt gaan worden. Dus als je zelf aan het stuur wilt blijven zitten…

Grappig is dat wij ons soms zo aan het voorbereiden zijn op mislukking, dat we in het geheel niet voorbereid zijn op succes. Hoe eng is dat?

Wil je reageren op deze blog? Laat je reactie dan hieronder achter.

Deel deze blog met je netwerk