De waarderende weg naar een andere school

door | mei 17, 2022 | Blog | 0 Reacties

Maandag waren de opnames voor alweer de derde online-cursus van E-wise, waar wij onze medewerking aan verlenen. Deze keer is aan ons gevraagd om een korte leergang te ontwikkelen over waarderende oudergesprekken voor IB-ers. Daarvoor moeten we natuurlijk een stapje verder dan de aanpak die in ons e-book staat en die wij in ons schoolprogramma aan teams leren. Zo gaan we in op een van de meest spannende gesprekken die zij te voeren hebben, namelijk: als je als school tot de conclusie bent gekomen dat een kind beter naar een andere school kan gaan. Hoe pak je dat waarderend aan?

Het verschil tussen nieuws en slecht nieuws
Zo’n gesprek waarin je gaat aangeven dat een kind beter naar een andere school kan gaan, wordt doorgaans benaderd als een slechtnieuwsgesprek. Daarbij hebben we geleerd om de boodschap direct te brengen. Wij hebben zelf wel eens meegemaakt dat het aan het eind van een gesprek kwam en dan schiet je van de opgebouwde spanning vrijwel door het plafond. Dus het is heel verstandig om het aan het begin te vertellen. Tegelijkertijd is het beeld ‘slecht nieuws’ niet handig. Daarmee maak je het van tevoren al onnodig zwaar. Je weet helemaal niet of de ander het nieuws als slecht beoordeeld. Misschien is het wel een opluchting en zijn ze blij dat de school iets aan de orde stelt waar zij zelf ook tegenaan lopen. Vanuit de waarderende aanpak vinden wij het helpend om het neutraal als ‘nieuws’ te zien en de waarde ervan aan de ander te laten.

Een goede voorbereiding is het halve werk
Hoe je het gesprek inleidt, is natuurlijk wel heel belangrijk. Omdat het de start is, kun je dat uitstekend voorbereiden. De rest van het gesprek gaat zoals het gaat en daarbij is het belangrijk om open te staan voor alle mogelijke reacties. Jouw eerste woorden zullen van grote invloed zijn op die reacties. Het is behoorlijk bepalend vanuit welk perspectief je het brengt. Daarbij onderscheiden wij twee invalshoeken. Klassiek is het normerende paradigma, wat uitgaat van ‘goed’ en ‘fout’ en geïnduceerd wordt door angst en een behoefte aan controle en beheersing. Daartegenover stellen wij het waarderende paradigma, dat uitgaat van wat er werkt en van waarde is en geïnduceerd wordt door liefde en het verlangen om dromen te realiseren. Om het onderscheid duidelijk te maken zetten we de verschillen in taal even gechargeerd neer aan de hand van twee mogelijke inleidingen.

Time to say goodbye

Hoe de inleiding vanuit normerend perspectief kan zijn
“Wij moeten een gesprek met jullie voeren, omdat jullie kind niet langer bij ons op school kan blijven. Regelmatig wordt hij boos in de klas en gaat hij met spullen gooien. We hebben al van alles geprobeerd, met een time-out plek en begeleiding. Dat weten jullie. De grens is nu echter bereikt, omdat het ten koste gaat van de veiligheid van de andere kinderen in de klas en daarmee gaat het ook ten koste van hun leerproces. Wij willen dus met jullie het proces opstarten om jullie kind over te plaatsen naar een cluster 4 school.” Zijn de woorden in deze inleiding een beetje herkenbaar? Dan laten we graag even zien hoe het in andere taal kan.

Hoe de inleiding vanuit een waarderend perspectief kan zijn
“Wij willen graag met jullie in gesprek, omdat wij tot de conclusie zijn gekomen dat jullie kind veel beter tot zijn recht gaat komen in een andere leeromgeving. Zoals jullie weten laat hij regelmatig agressief gedrag zien en dat is een uiting van frustratie. Hij wil graag zelf ook meer progressie boeken en in de huidige situatie lukt hem dat onvoldoende. Daar wordt hij boos van en dat helpt het leren niet. Daarom gunnen wij het hem om op een andere school verder te gaan waar hij meer op zijn plek is en meer succeservaringen op kan doen. Daarom willen wij graag met jullie het proces opstarten om te onderzoeken wat voor hem de beste leeromgeving zou kunnen zijn.”

Wat het verschil is in de taal
In beide inleidingen wordt de bedoeling van het gesprek verwoord. Vanuit het normerende paradigma zijn mensen geneigd om vooral in ‘niet-taal’ te spreken. Dan wil je ergens vanaf. Dan wil je dat iets stopt en ga je grenzen trekken. Vanuit het waarderende paradigma spreken we in ‘wel-taal’. Dan vertellen we wat we wel willen en waarom dat belangrijk is. Daarbij mogen de frustraties zeker benoemd worden, alleen bekijken wij ze vanuit een ander perspectief: er ligt een verlangen achter. Natuurlijk bestaat de kans nog steeds dat ouders het als ‘slecht nieuws’ ontvangen. Je hoeft het niet leuker te maken dan het is. Wel denken wij dat ouders met de tweede inleiding eerder open zullen staan voor het aangaan van het proces.

Het vervolg is natuurlijk ook open en waarderend
Want dat is de waarderende aanpak per definitie: een proces waarin we samen onderzoeken hoe potentieel tot bloei kan komen. In dit geval gaat het dan om de vraag wat de meest passende leeromgeving voor een leerling is. Daarbij staan we open voor alle ervaringen en gaan we eerst kijken wat er wel werkt als het gaat om het leren van het kind. Vervolgens kunnen we eens kijken wat dat betekent voor de ideale leeromgeving. Het is dan tevens van belang om je voor te stellen in welke omgeving het kind datgene gaat leren wat het nu nog niet heeft geleerd. Dus: wat gaat het kind bijvoorbeeld helpen om te groeien in frustratietolerantie en zelfbeheersing? Op basis van die inzichten kan gekeken worden welke scholen dat bieden en kunnen ouders daar eens gaan kijken. Daarbij kun je het proces afronden door deze bezoeken waarderend te evalueren en te zorgen voor een waarderende overdracht.

Schema leerling naar een andere schoolMet een open mind kom je verder
Bovenstaand schema (via 1 klik te downloaden en te printen) is weer een voorbeeld van een proces waarin we de vijf fasen van waarderend onderzoeken doorlopen. Het fijne van zo’n proces is, dat je aan de ene kant heel sturend bent en aan de andere kant met een open mind kan blijven onderzoeken. Zo zou het zomaar kunnen zijn dat je al onderzoekende toch een manier ontdekt waardoor het kind op de huidige school kan blijven en het de gezamenlijke conclusie is dat het ook het beste is. Die vrijheid waarin iedere oplossing geaccepteerd wordt, zolang die maar bijdraagt aan het tot bloei brengen van het potentieel van het kind, maakt dat je met elkaar sneller verder komt.

 

 

Vertel hieronder wat jij hebt gewaardeerd aan dit artikel.

Deel deze pagina met je netwerk:

Bestel hier direct het nieuwste magazine ‘Schrift voor Schitterende Scholen’

Gratis E-book “Minder hard werken, meer resultaat”:

Vul hieronder je gegevens in en je ontvangt per omgaande het e-book "Minder hard werken, meer resultaat. Het effect van waarderende functioneringsgesprekken in het onderwijs". Tevens ontvang je nadat je het complete waardevolle e-book hebt ontvangen gratis tips via het e-zine "Schrift voor schitterende scholen".

Ja! Ik wil graag Waarderende functioneringsgesprekken met leerkrachten in mijn school. En ontvang graag mijn exemplaar
van het e-book.
dit veld niet invullen s.v.p.

Agenda

START DATAProgramma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs

* Vrijdag 13 september 2024
Locatie: omgeving Eindhoven

* Donderdag 19 september 2024
Locatie: Nieuw-Westert in Egmond-Binnen

* Vrijdag 20 september 2024
Locatie: StayOkay in Dordrecht

* Donderdag 26 september 2024
Locatie: omgeving Zwolle