De magie van de vraag “Waar wil je meer van?”

Deze week komen we aan het eind van een incompany programma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs, waaraan een veertigtal leiders hebben deelgenomen. De afrondende coachingsgesprekken zijn altijd een feestje. Dan evalueren we de progressie die deelnemers gemaakt hebben en wat daarin geholpen heeft. Vandaag kwam daarbij een bepaalde vraag steeds terug die blijkbaar een magische uitwerking heeft. Gaandeweg de gesprekken realiseerde ik mij waarom dat zo is.

Waar wil je meer van?
Dat is de vraag die in vrijwel alle gesprekken terugkwam als een van de meest waardevolle handvatten die ze mee hebben gekregen. Het is de vraag die centraal staat in de eerste fase van het Waarderend Onderzoeken: het verwoorden. De bedoeling van deze fase is dat je een positief doel formuleert, een wel-doel. Dat is belangrijk, want alleen wel-doelen kunnen gerealiseerd worden omdat die daadwerkelijk de aandacht vestigen op datgene wat je wilt bereiken. Daarbij zijn er diverse vragen mogelijk om boven tafel te krijgen wat voor mensen belangrijk is. Wat maakt deze specifieke vraag dan zo magisch?

Kan je alleen positief beantwoorden
Als je mensen in het onderwijs vraagt “Wat wil je?”, dan hoef je niet raar te kijken als het antwoord is “Minder werkdruk”. Het is voor mensen het makkelijkst om te vertellen waar zij vanaf willen. Als je de vraag stelt “Waar wil je meer van?” dan is zo’n antwoord onmogelijk. Het wordt dan ineens een heel raar antwoord. Het wordt dan veel logischer om antwoorden te geven als “Meer werkplezier”, “Meer autonomie”, “Meer tijd om mijn lessen voor te bereiden” et cetera. Kortom, een van de redenen dat het een magische vraag is, is dat je hem alleen positief kan beantwoorden. Je komt automatisch bij een wel-doel terecht.

Op een manier die normvrij en waardevol is
Als we een doel zouden stellen door aan mensen te vragen “Wanneer ben je tevreden?”, dan zullen mensen geneigd zijn om een antwoord te geven waar een norm in zit, zoals “Als er voldoende tijd is voor…” of “Als we gemiddeld een 8 scoren” of “Als minimaal 80% meedoet”. Als we aan mensen vragen “Waar wil je meer van?”, dan wordt een antwoord met een norm een raar antwoord. Dan is het veel logischer om een antwoord te geven met een waarde, zoals in de voorbeelden in de vorige alinea. Het antwoord maakt gelijk duidelijk wat voor iemand belangrijk is.

Op basis van positieve ervaringen
De tweede fase van Waarderend Onderzoeken is Verdiepen. Dan gaan we op zoek naar wat er op de beste momenten werkt om te realiseren wat wij willen. Het onderzoeken van hoogtepunten is een essentiële stap. Het mooie van de vraag “Waar wil je meer van?”, is dat het antwoord onbewust gekoppeld is aan een positieve ervaring. ‘Meer’ gaat impliciet over iets dat er al is, of wat je ooit hebt gehad. Ook al is het maar een heel klein beetje. Dat maakt het aan de ene kant een logisch verlangen, omdat verlangens zijn gebaseerd op positieve ervaringen. Aan de andere kant is er dus altijd een situatie te vinden die meer inzicht gaat geven in hoe je dat zou kunnen realiseren.

Die het gevoel van progressie verzekerd
Mensen die veel te klagen hebben, zijn vaak mensen die de huidige situatie vergelijken met een bepaald ideaal. Hun verlangen is gebaseerd op een gemis. Ook al maak je progressie, de kans bestaat dat ze vooral nog zullen denken: “Ja, maar we zijn er nog niet.” Als je echter een positief doel stelt, op basis van de vraag “Waar wil je meer van?” dan voelt iedere stap die je vervolgens zet vanaf het punt waar je bent al als progressie. Iedere stap is er namelijk een meer. Tegelijkertijd kan de motivatie om door te gaan blijven, want ook doorgaan is meer. Dus met de vraag “Waar wil je meer van?” vind je een realistisch positief doel waar je langdurig aan kan blijven werken, terwijl je met iedere vooruitgang blij kan zijn.

Wil jij ook progressie boeken met magische vragen?
Waar wil jij meer van als leider? Wil je ook meer handvatten om progressie te boeken? Wil je dat er met meer plezier geleerd en gewerkt wordt op school? Wil je dat er meer tijd is voor wat er echt toe doet? Wil je meer bezig zijn met de bedoeling? Daar kun je heel vlot stappen in maken als je deelneemt aan het programma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs. In januari starten er open inschrijvingsgroepen in Egmond-Binnen, Soesterberg en Diever waar je van harte welkom bent. Deze opleiding is bij het Schoolleidersregister geaccrediteerd voor de herregistratie met een waarde van 45 punten. Meer informatie vind je hier. Wil je eerst meer weten over Waarderend Leiderschap? Dan kun je een van onze online workshops volgen.

Deel deze pagina met je netwerk: