Wanneer normaliseren van waarde is en wanneer niet

Afgelopen week kregen we iedere dag wel iets mee van wat er achter de schermen bij De Wereld Draait door was gebeurd en de ontwikkelingen die volgden op die berichtgeving. Wat ikzelf een treffende uitspraak vond, was die van Erik Dijkstra, voormalig Jackhals en tafelheer bij DWDD. Hij was na het lezen van het artikel in de Volkskrant geschrokken en kwam tot de conclusie “Als ik er nu op terugkijk, denk ik: ik ben iets normaal gaan vinden wat eigenlijk echt niet normaal was.” Interessant is dat het soms van waarde is om iets normaal te vinden en soms helemaal niet.

We willen graag dat onze problemen normaal zijn
Want als onze problemen normaal zijn, dan zijn we niet raar of gek. Terwijl het misschien wel eens aan jou zou kunnen liggen als jij de enige bent met een bepaald probleem. Dat is ook een van de redenen waarom mensen problemen delen met anderen. Dan wil je horen dat die ander het heel normaal vindt dat je het zo ervaart. Dat je bijvoorbeeld last hebt van de werkdruk of van je leidinggevende. Of dat het heel logisch is dat je iets lastig, spannend of eng vindt om te doen, zoals je leidinggevende feedback geven. Anderen het gevoel geven dat het normaal is waar ze tegen aanlopen, noemen we normaliseren. Dat is heel nuttig, want daarmee zeggen we: “Er is niets mis met je. Je bent oké.”

Dat geldt echter niet voor het probleem zelf
Dat het helpend is om het normaal te vinden als iemand iets als een probleem ervaart, is wat anders dan dat het probleem zelf normaal moet worden gevonden. Dat daarin ons besef verandert, is al een tijd aan de gang. Als het gaat over de werkvloer, dan komen er sinds #MeToo met enige regelmaat berichten in het nieuws over organisaties en sectoren waar grensoverschrijdend gedrag plaatsvindt. Sommigen zien dat als toenemende negativiteit. Je kunt het ook zien als progressie: blijkbaar worden we steeds strenger als het gaat om het beschermen van mensenrechten. Het is patroon doorbrekend en emanciperend om niet normaal te vinden wat geen norm meer hoort te zijn.

Hoewel het probleem wel logisch kan zijn
Als we van problemen af willen, dan helpt het wel om je te verplaatsen in de ‘daders’ vanuit de gedachte: wat als het voor hen normaal is? Of anders gezegd: wat als het nu logisch is? Want achter ieder gedrag en patroon ligt een logica. Het is waardevol om die te begrijpen als je het wilt veranderen. “Waar is het gedrag een oplossing voor?” is daarbij een helpende vraag. Zo wijst men ten aanzien van DWDD dat het topsport was om iedere dag onder grote druk een programma te maken. Vanuit de theorie van de drijfveren van Management Drives weten we dat onder druk mensen soms overdreven of negatief gedrag laten zien. Zo kunnen mensen die zich normaal niet direct uiten, vanwege de nare consequenties die het kan hebben, onder druk boos worden en zich als een ware tiran gedragen. Alsof je een snelkookpan openmaakt zonder eerst de druk eraf te halen: het is schadelijk. Als we accepteren dat het op zichzelf ‘normaal’ en verklaarbaar is, kan er verandering ontstaan. Verandering begint namelijk bij de acceptatie dat iets op dit moment zo is.

Het is niet normaal als het een probleem blijft
Dat je accepteert dat iets nu een probleem is, wil niet zeggen dat je het normaal moet vinden dat het probleem blijft. Dat is niet alleen onnodig, we doen er mensen mee te kort. Waarderende Leiders herkennen in overdreven en negatief gedrag een behoefte. Die weten dat iemand die zich enorm boos maakt, al veel eerder iets had willen zeggen, maar zich toen nog inhield om geen dingen te zeggen waar je spijt van krijgt. Of zij weten dat iemand tempo en daadkracht zo belangrijk vindt, dat er even geen tijd is voor genuanceerde feedback. Waarderende leiders zien de behoefte achter het gedrag en weten dat daar een verborgen potentieel ligt. Zij kunnen anderen helpen om de kwaliteit erachter te ontdekken en verder te ontwikkelen, waardoor men meer in balans komt.

Kwaliteiten mogen juist uniek zijn!
Als we uitgaan van de logica en van de beste intenties van de ander, kun je vroegtijdig het gesprek aangaan over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Dan wordt het een open gesprek waarin je behoeften en intenties onderzoekt en hoe die op een geaccepteerde manier invulling kunnen krijgen. Dan help je elkaar om kwaliteiten te ontwikkelen. Om bijvoorbeeld zowel direct als tactvol te zijn. Of door respect af te dwingen met je zelfbeheersing onder druk. Als er iets is wat we juist niet normaal moeten vinden, dan zijn het kwaliteiten. Die vragen om herkenning en erkenning, zodat wij ze echt als kwaliteit gaan zien en benutten. Daarnaast is het belangrijk voor onze eigenwaarde. Wij willen als mens juist als uniek en bijzonder gezien worden. Met onze uitzonderlijke kwaliteiten, willen we de normale problemen oplossen.

Deel deze pagina met je netwerk: