Overbrug de succeskloof

door | jul 1, 2025 | Blog | 0 Reacties

Dit jaar heb ik de luisterboeken op Spotify ontdekt. Rijdend door Nederland kom ik op die manier eindelijk toe aan boeken die ik al heel lang wilde lezen. Recent heb ik het beroemde boek van Simon Sinek beluisterd: “Begin met het waarom – Hoe goede leiders inspireren tot actie”. Ik was blij dat het een luisterboek was, want het bevat veel herhaling en dat hoor ik liever dan dat ik het lees. Bij een van de laatste hoofdstukken had het verhaal evenwel mijn volle aandacht. Toen werd uitgelegd dat ieder succesvol bedrijf een onvermijdelijke kloof tegenkomt als men eenmaal succes heeft. Dat maakte nieuwsgierig. Daarna zag ik een hele belangrijke parallel met het onderwijs en met onze democratie.

Wat begint met het waarom
Simon Sinek stelt dat iedere ondernemer diens bedrijf start met een waarom, met een bedoeling. Een onderneming start je omdat je iets wilt bereiken. Je ziet een bepaalde kans, je ziet mogelijkheden om iets te doen dat van waarde is voor anderen en dat wordt gevoed door een bepaalde overtuiging. Dat idee, dat wat je gelooft, is bepalend voor alle keuzes die je als oprichter maakt. Zo ben ik Drives@School begonnen, omdat ik de aandacht voor normen, tekorten en problemen in het onderwijs wil verleggen naar aandacht voor potentieel en progressie, zodat iedereen in school kan schitteren. Alle keuzes in wat we doen en hoe we dat doen komen daaruit voort.

Wordt vertaald naar wat en hoe
Het waarom van de organisatie wordt vertaald in diensten en producten met specifieke kenmerken: het wat en het hoe. Zo geloven wij dat Waarderend Onderzoeken geweldig werkt om potentieel van mensen tot bloei te brengen en dat hebben wij vertaald naar Waarderend Leiderschap in het Onderwijs als concept: het wat. Om leiders dat te kunnen leren, hebben we een programma ontwikkeld: het hoe. Zowel het wat als het hoe zijn daarna verder gegroeid en verfijnd door steeds te evalueren hoe het bijdraagt aan het waarom: het tot bloei brengen van potentieel in het onderwijs. Zo kwamen bijvoorbeeld al snel de waarderende gesprekken met ouders en leerlingen uit de koker en de waarderende teamsamenwerking.

Wat leidt tot succes
Hoe meer je als leider het waarom helder en succesvol communiceert, hoe meer ook anderen dagelijks kunnen bijdragen aan de groei van de dienstverlening en de organisatie. Ieder programma en ieder product van Drives@School is een coproductie dat ergens begint met een idee of een verlangen van een collega, klant of deelnemer. Vervolgens laten we daar onze waarderende aanpak op los en komt er iets moois tot stand, van concrete producten als de magazines en hulpmiddelen tot compleet nieuwe programma’s en een franchiseconcept voor stichtingen. Dat past geheel bij onze missie, want die is zo groots, dat kunnen wij alleen bereiken als we zoveel mogelijk onze kennis en ervaring verspreiden en anderen aanzetten om met ons die droom te realiseren: dat alle scholen geweldige leerplekken zijn waar iedereen kan schitteren. Alle groei van Drives@School is gebaseerd op walk-the-talk.

En tot een onvermijdelijk kloof…
Daar schrok ik even van, toen dat werd voorgelezen: iedere succesvolle organisatie stevent volgens Simon Sinek uiteindelijk af op een onvermijdelijke kloof. Hij stelt dat bedrijven zich door het succes van het wat en het hoe, zich daarop gaan fixeren en daarbij het waarom uit het oog verliezen. Doel en middel raken dan met elkaar verward. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer steeds grotere financiële doelstellingen worden behaald en geld meer een doel wordt dan een middel om het hogere doel te bereiken. Of wanneer groei een doel op zichzelf wordt en schaalvergroting niet meer ten dienste staat van het waarom. Het succes van het wat en hoe kunnen dan door perverse invloeden zorgen dat je van het pad af raakt. Dat hebben we bijvoorbeeld gezien in de bankensector.

Dat zien we dus ook in het onderwijs
En toen zag ik ineens een verband met het onderwijs. Als we kijken naar de historie, dan is het onderwijs enorm succesvol en heeft het geleid tot gigantische progressie in de maatschappij. De leerplicht is nog steeds relatief jong en het heeft geleid tot veel meer gelijke kansen en de emancipatie van de bevolking. Het heeft echt bijgedragen aan wat de bedoeling is: het tot bloei brengen van potentieel. Totdat we te veel zijn gaan fixeren op het wat en het hoe. Het beoordelen van scholen op resultaten heeft geleid tot perverse invloeden, waarbij ‘teaching to the test’ ging bepalen wat er geleerd moest worden. Er zijn steeds meer eisen, systemen en methoden gekomen die een doel op zichzelf werden in plaats van een middel om het waarom te realiseren. Zo lopen we langzaam de kloof in, getuige het lerarentekort – want voor je plezier en energie is de ‘why’ ook belangrijk – en de spiraal waarin de resultaten steeds verder naar beneden zijn gegaan.

En in onze democratie
Ook onze democratie is enorm succesvol. We hebben daarmee met een diversiteit aan ideeën en overtuigingen samen kunnen bouwen aan een schitterende maatschappelijke vooruitgang. De tegenstellingen waren groot, doch het geloof in de waarden van de democratie waarmee we collectief verantwoordelijkheid namen voor het creëren van een betere wereld voor ieder individu, maakte dat verschillen overbrugt konden worden en compromissen gesloten konden worden. We hebben daarmee een prachtige verzorgingsstaat gebouwd tot we vergaten waar het ons allemaal om te doen was. Dat begint wellicht rond het hoogtepunt van de westerse democratie: de val van het communisme. Het kapitalistisch systeem kwam in een overdrive en de staat werd een bedrijf. Het daadwerkelijke keerpunt is wellicht aan het begin van dit millennium, waarin diverse crisissen ertoe leidden dat wat en hoe steeds meer ten dienste zijn gekomen van het individu. Met als gevolg een groeiend populisme in de politiek en een exorbitant groeiend vermogen bij enkele individuen in het bedrijfsleven. Ook in onze democratie zijn we van het pad af en het waarom uit het oog verloren.

We kunnen de kloof overbruggen
Het goede nieuws is: het is mogelijk om de kloof te overbruggen. Het is mogelijk om het waarom weer terug te vinden en dat opnieuw centraal te stellen in al onze beslissingen. Waarderend Onderzoeken helpt daarbij door terug te gaan in onze herinnering naar gebeurtenissen die er echt toe deden. Als leider in het onderwijs kun je processen organiseren waarin je met elkaar onderzoekt wat er anders of meer was op de momenten die er echt toe deden voor leerlingen. Wat was er toen van waarde en waarom vonden we dat belangrijk? Door daar bij stil te staan gaat iedereen het waarom weer voelen en doorleven. Dan wordt weer naar wat en hoe gekeken als middelen en maken leerkrachten en docenten als professionals dagelijks keuzes die bijdragen aan de bedoeling van het onderwijs.

Ook met de komende verkiezingen
Het beste wat de val van het kabinet zou kunnen veroorzaken, is dat we collectief uiting kunnen gaan geven aan ons verlangen naar een andere politiek: naar een beschaafde democratie waar verschillen elkaar verrijken. Daarvoor is het belangrijk dat we onze collectieve verantwoordelijkheid nemen om leiders te kiezen die onze maatschappij voor iedereen beter willen maken. Dat vraagt van ons als kiezer om te onderzoeken wat het waarom van de politicus is bij iedere wat en hoe die wordt voorgesteld. In wat en hoe zit aan de ene kant onze hedonistische verleiding die maakt dat we politici willen kiezen die het beste voor onszelf zijn. Tegelijkertijd worden die concrete voorstellen het makkelijkste ingeruild en verlaten in coalitieonderhandelingen met de nodige teleurstellingen als gevolg. Dus luister als kiezer vooral waarom een politicus iets wil en of dat maatschappijbeeld dienend is voor ons allemaal. Laten we van democratie weer een feest maken omdat we overtuigd zijn waarom het zo belangrijk is om onze stem te laten horen.

Ik wens je een hele fijne zomer waarin je in alle rust mooi kunt dromen van jouw waarom voor het onderwijs en de maatschappij, zodat je daarna opgeladen in volle overtuiging de keuzes kunt maken die dat dichter bij brengen.

Bestel hier direct het nieuwste magazine ‘Schrift voor Schitterende Scholen’

Gratis E-book “Minder hard werken, meer resultaat”:

Vul hieronder je gegevens in en je ontvangt per omgaande het e-book "Minder hard werken, meer resultaat. Het effect van waarderende functioneringsgesprekken in het onderwijs". Tevens ontvang je nadat je het complete waardevolle e-book hebt ontvangen gratis tips via het e-zine "Schrift voor schitterende scholen".

Ja! Ik wil graag Waarderende functioneringsgesprekken met leerkrachten in mijn school. En ontvang graag mijn exemplaar
van het e-book.
dit veld niet invullen s.v.p.

Agenda

START DATAProgramma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs

* Dinsdag 16 september 2025
Locatie: StayOkay in Dordrecht

* Donderdag 18 september 2025
Locatie: Nieuw Westert in Egmond-Binnen

* Donderdag 25 september 2025
Locatie: Agnietenberg in Zwolle

* Donderdag 15 januari 2026
Locatie: StayOkay in Dordrecht

* Vrijdag 16 januari 2025
Locatie: De Soester Duinen in Soest

 

START DATAProgramma Patronen Herkennen, Waarderen en Veranderen

* Eerste trainingsdag donderdag 27 februari 2025
Locatie: Kwartier Noord in Katlijk

* Eerste trainingsdag dinsdag 16 september 2025
Locatie: Agnietenberg in Zwolle

* Eerste trainingsdag dinsdag 23 september 2025
Locatie: Nieuw Westert in Egmond-Binnen

* Eerste trainingsdag woensdag 1 oktober 2025
Locatie: StayOkay in Dordrecht

* Eerste trainingsdag vrijdag 10 oktober 2025
Locatie: De Soester Duinen in Soest

Heb je belangstelling? Laat het ons weten!

Als je nieuwsgierig bent geworden naar de waarderende aanpak en je wilt ontdekken welke waarde het kan hebben voor jouw praktijk, dan mag je via onderstaand formulier aangeven dat je graag een uur lang gratis en vrijblijvend in gesprek wilt met een van onze coaches. We zien en spreken je graag en zijn heel benieuwd naar jouw verlangens!
Ja, ik wil graag een gratis Waarderend Strategiegesprek

Er wordt z.s.m. contact opgenomen om een afspraak te plannen.

dit veld niet invullen s.v.p.