• Doorbreek het patroon, zodat het weer over leren gaat
• Creëer vooruitgang door te vertragen
• Stuur vanuit belangstelling in plaats van controle
• Ontlok positiviteit, eigenaarschap en gevoel van competentie
• Breng systematisch het potentieel van jouw schoolleiders tot bloei
• Verbind schoolleiders en GMR op basis van gezamenlijke verlangens
• Creëer een professionele en op leren gerichte cultuur
• Zorg dat je verhalen hebt voor de inspectie
• Creëer een gezamenlijke agenda met stakeholders
•  

Kortom: investeer in jouw invloed als bestuurder!

Heb je interesse in het programma Waarderend Leiderschap voor Bestuurders in het Onderwijs? Vul onderstaand formulier in en ik neem vrijblijvend contact met je op.

De patroon doorbrekende rol van
bestuurders in het onderwijs

Een negatief patroon in het onderwijs
Er is veel aan de hand in het onderwijs en vooral overheerst de laatste jaren de negatieve berichtgeving. Al langer wordt er geklaagd over werkdruk en alle aandacht en maatregelen daarvoor lijken eerder het tegenovergestelde effect te hebben. Er is een enorm tekort aan leraren en schoolleiders en ook het verhogen van de salarissen heeft dat nog niet gekeerd. Daarbovenop rapporteert de Onderwijs Inspectie al jaren achtereen dat de resultaten in de basisvaardigheden dalen. Kortom: er is sprake van een patroon, van een neerwaartse spiraal. Om die te keren is een van de maatregelen geweest om bestuurders primair aan te gaan spreken als het gaat om de kwaliteit van het onderwijs in plaats van de schoolleider. Men heeft de druk verplaatst en dat heeft het patroon versterkt.

Door de focus op presteren
Het interessante van patronen, is dat ze als fractalen zijn: als je inzoomt of uitzoomt zie je op ieder niveau hetzelfde patroon terug. Wat zien we dan als we van bovenaf op het onderwijs inzoomen? De politiek wil van het onderwijs resultaten zien en dat is logisch, want dat is belangrijk voor het land. Dat vertalen zij in eisen waar scholen aan moeten voldoen, zowel qua inhoud als qua prestaties. Het parlement heeft in de wet vastgelegd dat scholen daarop gecontroleerd en beoordeeld moeten worden door de inspectie. Die spreekt op haar beurt de bestuurders aan op de resultaten binnen hun stichting. Die moeten een goed verhaal hebben en dus moeten schoolleiders zich naar het bestuur verantwoorden over de resultaten van hun school. Schoolleiders doen vervolgens van alles binnen de school om de resultaten optimaal te krijgen. Er worden diverse verbetertrajecten in gang gezet om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren wat gemeten wordt aan de hand van toetsresultaten. Leraren proberen die om hoog te krijgen door bijvoorbeeld ‘teaching to the test’. En ondertussen worden schoolleiding en leraren ook nog eens aangesproken door ouders die willen dat hun kind zo ver mogelijk komt in het onderwijs. Kortom, het patroon is dat in het hele systeem de focus ligt op presteren. Ook de leerlingen en studenten ervaren die prestatiedruk. En dat zet de resultaten juist onder druk.

Terwijl het over leren hoort te gaan
“Alles dat je aandacht geeft groeit” geldt voor veel zaken, maar niet voor prestaties. Daarvoor is het belangrijk om aandacht te hebben voor de condities waaronder prestaties tot stand komen. In het onderwijs is er één die zowel evident als essentieel is: leren. Leren is een voorwaarde voor presteren en niet andersom. Dus als we andersom gaan redeneren, wat is dan het patroon dat we willen zien? Als we willen dat leerlingen leren, dan willen we dat leraren leren hoe iedere leerling leert. Dan willen we dat schoolleiders leren hoe leraren en teams zich optimaal ontwikkelen. En dan willen we dat bestuurders leren hoe zij het leren in de organisatie stimuleren. Op ieder niveau in de stichting hoort het leren voor iedereen continu centraal te staan.

Dat vraagt om een filter
Hoe mooi het ook zou zijn, onze invloed op de inspectie en de politiek is vooral indirect en beperkt, dus dat daar vandaan de druk op prestaties blijft is iets dat we alleen maar kunnen accepteren. Wat wel kan, is ons eigen patroon veranderen. Wat zou er gebeuren als je als bestuurder de focus verlegt van presteren naar leren? Wat als je de focus verlegt van controleren naar belangstellend volgen? Wat als je van alle processen in de organisatie leerprocessen maakt? Als je als bestuurder die voorbeeldrol op je neemt, dan heb je de meeste invloed op het leren in de hele stichting. Dan doorbreek je het prestatiegerichte patroon door een filter te zijn voor de druk van buiten. Dat vraagt misschien lef in gesprekken met de inspectie. Het vraagt boven alles het vertrouwen dat prestaties het gevolg zijn van geweldige leerprocessen en dat jij als leider weet hoe je dat stuurt. Want als we willen dat schoolleiders en leraren optimaal hun autonomie benutten om leerlingen te laten leren, dan vraagt dat sturing.

Voor al die mensen die werken vanuit de beste bedoelingen
Het eerder geduide patroon is niet het enige dat ons parten speelt in het onderwijs. Er zijn er meer die allemaal voortkomen uit de beste bedoelingen. Vrijwel iedereen in het onderwijs werkt met hart en ziel aan de ontwikkeling van leerlingen. Dat is een grote verantwoordelijkheid en iedereen wil dat zo goed mogelijk doen. Deze sterke betrokkenheid maakt het ook geweldig om met en voor mensen in het onderwijs te werken.

Die het zichzelf al moeilijk maken
Vanuit dit verantwoordelijkheidsgevoel is men in het onderwijs sterk gericht op het oplossen van problemen, want eigenlijk mag er niets misgaan als het gaat om de ontwikkeling van kinderen. Daardoor bestaat de verleiding om vooral aandacht te geven aan ‘niet’ zaken: zaken die ons frustreren en waar we vanaf willen. Alles wat je aandacht geeft groeit, dus als we ons focussen op frustraties, groeien ook gevoelens van onmacht en incompetentie. Die gevoelens vormen de basis van negativiteit en gedoe in het onderwijs. Dat is een zichzelf onderhoudend systeem, want vanuit onmacht gaan mensen dingen doen die haaks staan op wat zij eigenlijk willen bereiken. Daarmee wordt het een negatief zich herhalend patroon dat het daadwerkelijk leren van onderwijsprofessionals de weg zit en daarmee vaak ook die van de leerlingen.

En die je het gunt om plezier te hebben in leren
Om te zorgen dat er daadwerkelijk geleerd gaat worden in het onderwijs, is het belangrijk dat er een radicaal andere cultuur komt. Leren gaat over het je eigen maken van nieuwe dingen en er kan pas iets nieuws ontstaan als het mis mag gaan. Dat staat al haaks op de prestatiefocus. Dat vraagt lef en vertrouwen. Om dat te kunnen vraagt het in eerste instantie om stil te staan bij wat er al wel is, wat je al wel weet en wat je al wel kunt. Leren is een mooie expeditie waarbij je al van alles in je rugzak hebt om mooie ontdekkingen te kunnen doen en waarmee je die rugzak steeds verder vult. Die tocht vraagt expeditieleiders die mooie leerprocessen sturen die mensen houvast en vertrouwen bieden. Dat kunnen Waarderende Leiders en die nodigen je onderweg uit om vooral naar de wel-kant te kijken.

Waarderend Leiderschap verlegt de focus

Vanuit positieve aannames
Waarderend Leiderschap is een sturende leiderschapsstijl gebaseerd op de principes en de fasering van Appreciative Inquiry, of te wel Waarderend Onderzoeken. Het richt daarbij de aandacht van mensen op de aanwezige verlangens en het potentieel dat aanwezig is, zodat men daarin steeds progressie in kan blijven maken. Daarbij kunnen we ervan uitgaan dat iedereen ook daadwerkelijk positieve intenties en potentieel heeft, want iedereen wil van betekenis zijn, autonomie ervaren en competent zijn.

Sturen we de aandacht naar positief realisme
Daarbij kijken Waarderende Leiders anders naar de werkelijkheid. Die zien een probleem als niets anders dan een gefrustreerd verlangen. Van nature gaat de meeste aandacht uit naar de frustratie. Hoewel dat logisch is, lekt doorgaans de energie weg als we gaan graven in problemen om de oorzaak te vinden. Het is veel leerzamer om de focus te verleggen naar de positieve verlangens en de daarvoor reeds aanwezige mogelijkheden. Dat geeft de energie en de overtuiging dat het mogelijk is om het te realiseren.

Negativiteit is daarbij geen taboe. Het is zelfs uitermate nuttig, omdat het zichtbaar maakt dat er iets belangrijk is. De werkelijkheid is als een medaille met 2 kanten, waarbij we pas naar de positieve mogen kijken, als de negatieve er mag zijn. Waarderende Leiders verstaan de kunst om anderen serieus te nemen door hun frustraties te erkennen, zodat daarna de focus verlegd kan worden naar wat mensen wel willen. De inzichten daarvoor vinden we in de verhalen over de momenten in de realiteit waarop we het dichtst bij onze positieve verlangens waren.

Zodat mensen bereiken wat zij wel willen
Het verlagen van de werkdruk kan bijvoorbeeld nooit een doel zijn, want dat is een negatief verlangen. Het is een niet-doel: je wilt ergens vanaf. Dat zo’n focus niet helpend is, blijkt uit het feit dat alle aandacht voor werkdruk alleen maar heeft geleid tot een toename van de werkdrukbeleving. Alles dat je wilt vermijden, krijg je juist. De eerste stap is dus het vinden van het antwoord op vraag “Waar willen wij meer van?”. Het gaat om het formuleren van positief bedoelingen, van wel-doelen. Meer werkplezier of een professionele cultuur waarin men met plezier van elkaar leert, zijn voorbeelden van positieve doelen die daadwerkelijk het verschil maken.

In iedere context
Het onderzoeken van de positieve aspecten van situaties en daarvan leren om meer succes te boeken, kan plaatsvinden op elk niveau binnen de organisatie. Je kunt het toepassen in waarderende gesprekken met schoolleiders en medewerkers van het bestuurskantoor,  in waarderende audits van scholen en in besluitvormingsprocessen met het team directeuren, de GMR en de Raad van Toezicht. Met behulp van de waarderende cyclus, het stellen van de juiste vragen en het aanreiken van spiegels, sturen Waarderende Leiders het leerproces waarin individuen en collectieven zich bewust worden van hun waarde voor de organisatie en wat ze daar potentieel mee kunnen bereiken. Daarbij kenmerkt Waarderend Leiderschap zich door vele paradoxen, zoals je doel halen door het in andere handen te leggen en tempo ontwikkelen door bij zaken stil te staan.

Zelfs wanneer je niet direct een leidende positie hebt – zoals bij de inspectie, de gemeente of het samenwerkingsverband – kun je het samenwerkingsproces sturen. Waarderende Leiders verstaan de kunst van het verkennen van verschillende belangen en het vinden van overeenstemming voor een gemeenschappelijk doelen waar iedereen baat bij heeft. Door te denken in termen van “en-en” creëer je een constructieve sfeer en ontdek je samen nieuwe mogelijkheden.

Wat biedt het programma?

Aart Brezet van Drives@School begeleidt bestuurders in het onderwijs in een jaar door een programma waarin Waarderend Leiderschap praktische handen en voeten krijgt. Door middel van literatuur, video’s, trainingsessies, coachingssessies, praktische hulpmiddelen en de support van collega-bestuurders leer je de kennis en vaardigheden om in het klein en het groot individuen en groepen door de waarderende cyclus te begeleiden. Dit doen we ten aanzien van verschillende thema’s waarin jouw inbreng als deelnemer essentieel is. Het programma wordt een co-creatie waarin Aart samen met andere deskundigen de nodige ingrediënten voor inbrengt en er veel ruimte is om eigen casuïstiek en wensen in te brengen.

Tijdens de trainingsdagen doe je veel oefeningen met collega-bestuurders, waardoor je ook steeds zelf ervaart wat de waarderende aanpak met jou doet. Wat het voor jezelf aan inzichten oplevert, verwerk je en wordt in persoonlijke coachingsgesprekken met Aart besproken. Daarnaast word je uitgenodigd om het concreet toe te passen in de praktijk. Zo ga je een plan van aanpak opstellen waarin je de waarderende cyclus doorloopt ten aanzien van een casus die voor jou belangrijk is. Je kunt daarbij zelf kiezen op welk gebied je gedurende het programma een ontwikkeling op gang wilt brengen. Is het een schoolleider wiens potentieel meer tot bloei mag komen? Wil je ergens de samenwerking of een overlegvorm verbeteren? Wil je een andere uitvoering van het beleid rond personeel of de kwaliteit van het onderwijs? Binnen dat gekozen aandachtsgebied, breng je een cyclische ontwikkeling op gang, waarvan je niet wist dat het zo geweldig kon zijn.

Waarbij centraal staat wat jou drijft
Omdat Waarderend Leiderschap alles te maken heeft met hoe mensen waarnemen, begin je het programma met het maken van de drijfverenvragenlijst van Management Drives. Drijfveren komen voort uit ons wereldbeeld: de manier waarop wij naar de wereld kijken, wat wij daarin belangrijk, waardevol en logisch vinden. Er zijn zes verschillende wereldbeelden. Deze vinden we allemaal in verschillende mate waar. Dit maakt dat iedereen ook verschillend naar situaties kijkt, er wat anders bij voelt en van daaruit reageert.

Vanuit onze drijfveren zijn er drie verschillende standen waarin wij kunnen staan, wat effect heeft op ons gedrag. In de basis zijn wij positief gedreven en willen we iets van waarde toevoegen aan de wereld. Op goede dagen voelen wij ons daar competent in, hebben we vertrouwen en is onze aanpak in balans. Als dingen niet zo gaan als we graag zouden willen, dan bestaat de kans dat we gaan doorschieten en meer van hetzelfde gaan doen. Dan komen we in de overdreven stand te staan. Als we ons daadwerkelijk onmachtig gaan voelen, dan gaan we negatief gemotiveerd en destructief gedrag vertonen. Het is belangrijk voor Waarderende Leiders om deze standen te herkennen, zodat je weet hoe je mensen weer kunt uitnodigen om vanuit hun constructieve stand te handelen.

En welke patronen voor jou van waarde zijn
Ieder mens heeft patronen, repeterende manieren van waarnemen van situaties en reacties daarop. Het is de bedoeling dat die ons helpen om te gaan met allerlei zaken die op ons pad komen. Sommige patronen zijn daarbij daadwerkelijk van waarde en andere kunnen wel eens onbedoelde neveneffecten hebben, zowel voor jezelf als voor de organisatie. Want we geven ze ook door, vooral met ons voorbeeldgedrag. Daarom gaan we ook stilstaan bij jouw patronen als bestuurder. Welke herken je en wat herken je daarvan binnen je organisatie? Welke helpen je daadwerkelijk en welke zou je graag anders zien?

Naast de inzichten die Management Drives en een waarderend interview daarvoor biedt, ga je ook een paardencoachingssessie meemaken. De spiegel die paarden je voor kunnen houden, kan zowel confronterend als bevrijdend zijn. Het zijn dieren die gevoelig zijn voor de congruentie tussen wat je doet en wat er van binnen bij je afspeelt. Daardoor kunnen ze helpen patronen te doorbreken die vasthouden aan ervaringen en overtuigingen die hun waarde hebben verloren en echt te gaan staan voor de leider die jij wilt zijn.

Zodat je als bestuurder dagelijks het verschil kunt maken voor de leerlingen
Al met al biedt het programma je de kans om als bestuurder een congruente stijl te ontwikkelen die je dagelijks kan toepassen in je contacten met schoolleiders, leerkrachten, ouders en externe partijen. Het beheersen van de mindset en de vaardigheden in Waarderend Leiderschap kun je daarbij zien als het trainen van een spier: het vergt oefening op verschillende manieren voor een langere tijd. Daarom bieden wij een jaarprogramma dat een waardevolle investering is, omdat jij daarmee de patronen in de organisatie kunt creëren waarmee dagelijks het verschil gemaakt kan worden voor leerlingen.

Heb je interesse in het programma Waarderend Leiderschap voor Bestuurders in het Onderwijs? Vul onderstaand formulier in en ik neem vrijblijvend contact met je op.

Het programma bevat:

• Een Management Drives Onderwijs drijfverenprofiel.
• Een tweedaagse training ‘Ontdek jouw potentieel als Waarderend Leider’.
• Een ééndaagse training ‘Patronen herkennen en waarderen’.
• Een ééndaagse training dmv paardencoaching ‘Het patroon van jouw leiderschap – Hoe spiegels helpen veranderen’.
• Een tweedaagse training ‘Teamprocessen en je plan van aanpak’.
• Een tweedaagse training ‘Waarderend samenwerken met externe partijen’.
• Het opstellen van een plan van aanpak.
• Presentatiemateriaal, artikelen en werkvormen waarmee je het gehele ontwikkelproces kan vormgeven.
• Onze magazines en de door ons ontwikkelde hulpmiddelen voor Waarderende Leiders: een poster, een ontwerpblok en onze Spiekkaarten.
• Een buddy waarmee je het gehele traject kan sparren.
• Een exclusieve online omgeving / community. Alle deelnemers in het programma krijgen toegang tot de online leeromgeving van het programma. Hierin kun je alle documentatie, formats en filmpjes terugvinden. Inleveropdrachten kun je erin uploaden. Aart zal tips eraan toevoegen. Ook kun je in deze omgeving de gehele periode leuke successen delen, vragen stellen en elkaar feedback geven.
  
• Een drietal persoonlijke telefonische feedback- en doorbraaksessies van 30 minuten met Aart.
• Twee groepscoachingssessies van 60 minuten via Zoom waarin je van elkaars ervaringen leert en tips krijgt van Aart.
• En één terugkomdag waarbij je je progressie plan gaat presenteren en een nog nader in te vullen masterclass volgt.

Hier kun je de brochure downloaden van het programma

Wat kost het programma?

De investering wordt vooraf in rekening gebracht en bedraagt € 5.997,- per persoon, inclusief BTW, materiaal, lunches, overnachtingen en locatie. Als je een recent Management Drives Drijfverenprofiel hebt, dan geldt er een korting van € 200,- , mits we daarvan de digitale resultaten kunnen krijgen.

N.B.: Omdat het de eerste keer is dat wij dit programma gaan doen, krijgen deelnemers in het schooljaar 2024-2025 een korting van € 650,- en bedraagt de investering € 5.347,- per persoon all-in.

Garantie
Als je na de eerste twee trainingsdagen bemerkt dat het programma toch niets voor jou is, dan kun je ervoor kiezen om het programma te stoppen en krijg je 50% van de kosten teruggestort.

Direct inschrijven?

Data & locatie:

Vanaf 29 augustus 2024 – Midden-Nederland
De trainingsdagen zijn gepland op vrijdag 13 september 2024 en vrijdag 27 september 2024, vrijdag 11 oktober 2024, donderdag 14 november 2024 of vrijdag 15 november 2024*, donderdag 9 januari 2025 en vrijdag 10 januari 2025, donderdag 10 april 2025 en vrijdag 11 april 2025 en een terugkomdag op vrijdag 13 juni 2025.
Locatie: Kontakt der Kontinenten in Soesterberg
*De dag van de paardencoaching, hiervan moet de locatie nog bepaald worden…

Hier vind je het inschrijfformulier voor het programma.

Heb je interesse in het programma Waarderend Leiderschap voor Bestuurders in het Onderwijs? Vul onderstaand formulier in en ik neem vrijblijvend contact met je op.