Waarom je liefde voor liminaliteit nodig hebt

door | nov 15, 2022 | Blog | 0 Reacties

Dit schooljaar valt ons een bepaald patroon op. Een patroon dat er ongetwijfeld al enige tijd is, maar wat op de een of andere manier steeds meer manifest lijkt te worden. Het begon bij iets dat wij waarnamen in een schoolteam. En toen we er eenmaal op bedacht waren en het bij andere vraagstukken gingen toetsen, bleek dat het iets is dat waarschijnlijk op meer plekken in het onderwijs speelt: leerkrachten die hun eigen leerproces in de weg zitten.

Wat we zien
Wat ons opvalt, is dat best wel wat leerkrachten vinden dat zij iets direct moeten kunnen, als zij iets nieuws leren. Een nieuwe methode moeten ze meteen doorgronden. Een nieuwe aanpak moeten ze meteen in de vingers hebben. Zij gunnen zichzelf nauwelijks de tijd en ruimte om te experimenteren en te oefenen, wat nodig is om het gaandeweg te gaan begrijpen en het zich eigen te maken.

Is eigenlijk best gek
Als wij de leerkrachten vragen wat hun houding is naar leerlingen die iets nog niet lukt, dan zijn zij het geduld en de liefde zelve. Kinderen mogen fouten maken en mogen de tijd nemen om iets te leren. Terwijl hun neuroplasticiteit – het vermogen om in het brein nieuwe verbindingen te maken – groter is dan bij volwassenen. Als je ouder bent, kost het leren van nieuwe manieren tijd, zeker als het haaks staat op wat je gewend was. Zie het beroemde filmpje over de ‘backwards bike’.

En misschien is het ook logisch
We hebben natuurlijk wel vermoedens waar deze intolerantie voor het eigen leerproces vandaan komt. Ten eerste zijn er best wel wat leerkrachten en docenten die graag zekerheden hebben. Iets nog niet weten en nog niet kunnen, maakt onzeker. Daarbij heerst vaak het beeld dat je als leerkracht juist in alles de kennis en kunde hoort te hebben. Wanneer je dat combineert met een maatschappij waar de druk op prestaties en eisen steeds meer is toegenomen en men dat zichzelf ook steeds meer oplegt, dan heb je een cocktail die vooruitgang aardig in de weg kan zitten.

Alleen is het wel heel onhandig
Want in iedere verandering en ontwikkeling heb je een periode van verwarring, van niet weten. Dat is de periode tussen de oude en de nieuwe situatie: het ondertussen. Organisatieantropologen hebben daar een mooi woord voor: liminaliteit. Het is het spannende grensgebied waar je overheen moet en waarvan je niet weet hoelang die tocht duurt. Als je jezelf die tijd niet gunt, dan blijf je juist langer aan het begin van deze overgangsfase staan. Je staat dan je eigen progressie in de weg.

Kinderen op klimparcours

Je hebt juist liefde voor liminaliteit nodig!
Als je iets wilt leren, als je mee wilt gaan met veranderingen, dan is het juist nodig dat je het ‘niet weten’ omarmt. Dat kan je makkelijker doen als je weet dat onzekerheid alleen maar betekent dat je iets aan het leren bent. Van leerkrachten en docenten mag je verwachten dat zij leren en ontwikkelen fantastisch vinden, want zij gunnen het anderen zo graag. Je zou juist mogen verwachten dat zij liefde hebben voor liminaliteit. En dat is ook steeds meer nodig. We leiden leerlingen op voor een wereld waarin technologische en maatschappelijke veranderingen groot zijn en er veel wordt gevraagd van je aanpassingsvermogen. Dat betekent dat er regelmatig vraagstukken relevant kunnen worden, waar je samen het antwoord nog op mag vinden.

Daarvoor helpt houvast bij wat je al wel weet
De sleutel ligt bij uitstek bij wat je expertise als docent en leerkracht mag zijn: kennis van leerprocessen. Als je weet hoe leren en ontwikkelen werkt en je kunt dat proces begeleiden, dan is het samen ontdekken van nieuwe inzichten een mooie reis. Daarin mag je voorbeeldig zijn als het gaat om je eigen plezier in het leerproces, in je liefde voor liminalieit. Daarbij is de enorme hoeveelheid kennis die je al wel hebt nog steeds van waarde. Die helpt om zin en onzin van elkaar te scheiden. Het is de stok die je houvast biedt op je reis door de liminaliteit. Een stok die je ook mag doorgeven aan de volgende generatie.

 

Deel deze pagina met je netwerk:

Bestel hier direct het nieuwste magazine ‘Schrift voor Schitterende Scholen’

Gratis E-book “Minder hard werken, meer resultaat”:

Vul hieronder je gegevens in en je ontvangt per omgaande het e-book "Minder hard werken, meer resultaat. Het effect van waarderende functioneringsgesprekken in het onderwijs". Tevens ontvang je nadat je het complete waardevolle e-book hebt ontvangen gratis tips via het e-zine "Schrift voor schitterende scholen".

Ja! Ik wil graag Waarderende functioneringsgesprekken met leerkrachten in mijn school. En ontvang graag mijn exemplaar
van het e-book.
dit veld niet invullen s.v.p.

Agenda

START DATAProgramma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs

* Vrijdag 13 september 2024
Locatie: omgeving Eindhoven

* Donderdag 19 september 2024
Locatie: Nieuw-Westert in Egmond-Binnen

* Vrijdag 20 september 2024
Locatie: StayOkay in Dordrecht

* Donderdag 26 september 2024
Locatie: omgeving Zwolle